Baştan söylim, kesinlikle koşarsanız daha az ıslanırsınız. Şimdi çıkıp sığ sığ konuşanlar olabilir aranızda, arkadaş burada bir mühendis konuşuyor. Aklını hesaplarım, anlamazsın! Ben daha fazla onların seviyesine inmeden olayı açıklamak isterim; olay tamamen şunun üzerine kurulu:
Yukarıdaki efsane grafikten anlaşıldığı üzere, yağmurda bir yere sığınmak için koştuğumuzu veya yürüdüğümüzü varsayarsak, alacağımız yol, yani X değeri sabit kabul edilebilir. Yeşil alan, adamın kuş bakışı ıslanma alanı olsun. Saniyede o alana yağan yağmur miktarının m3 cinsinden değeri. Yağmur taneleri bu alana sadece üstten giriş yapabiliyorlar. Kırmızı alan da adamın yürürken ıslandığı, yandan gelen yağmur tanelerini aldığı alanı olsun. Bu alana her metrede yağan yağmur miktarının m3 cinsinden değeri diyelim.
Varsayım 1: Yağmur üstten dik gelecek şekilde yağmaktadır. Açı, rüzgar hızı, rüzgar yönü, yağmur şiddedi, yağmur tanecik büyüklüğü gibi faktörler hesaba katılmamıştır. Çok bir önemi de yoktur. Ayrıca yağmuru alan alanın, yüksekliği veya derinliği 1 metre olarak kabul edilmiştir.
Varsayım 2: Hesabı kolaylaştırmak için varsayımlar yapalım; yürümek mi koşmak mı diyoruz ya, heh işte mesela adamın çok hızlı koştuğunu düşünelim. Yani adam o kadar hızlı koşsun ki, ışık hızına ulaşsın. Bu durumda, havadaki yağmur tanecikleri hareketsiz olarak, havada asılı kalacaklar. Bu durumda koşarken (yani ışık hızında ilerlerken) herhangi bir şekilde adamın üstü ıslanmayacak. Sadece önden gelen yağmurları toplayacak. Toplam ıslanma formülü de TI1 = [(Önden ıslatan yağmur). X] olacaktır. Neden bu formül böyle peki? Çünkü canım benim, sen sadece yürüdüğünde önden gelen yağmurları toplarsın. İstediğin kadar yağmur altında dur, yürümediğin takdirde ön tarafın ıslanmaz ( yağmurun dik geldiğini varsayıyoruz). Yani zamandan bağımsız olarak ön tarafın aldığın yola göre ıslanır.
Varsayım 3: Aynı adamın o kadar yavaş yürüdüğünü düşünelim ki, adam duruyor gibi görünsün. Olmaz ama öyle olduğunu düşünelim. Bu durumda da adamın sadece üstünden ıslanması beklenir, yandan herhangi bir yağmur tanesini alamaz. TI2 = [(Yukarıdan ıslatan yağmur) . Zaman] olur. Peki neden? Çünkü yağmurun şiddeti değişmediği sürece, sen ne kadar yağmurda kalırsan o kadar üzerine yağmur yağacağından, o kadar çok da ıslanman beklenir. Durup beklesen de, yürüsen de, zamana bağlı olarak ıslanırsın. Aldığın yola değil, zamana bağlı yani, çaktın?
Yağmur yağarken, ıslanmayı hesaplamak istersek, yukarıdaki varsayımlar yola çıkarak uygulanacak formülü şu şekilde yazabiliriz:
TI = T1 + T2 yani
Toplam Islanma formülü “TI = [(Yeşil Alanın saniyede aldığı yağmur) . Zaman] + [(Kırmızı Alanın her metrede aldığı yağmur). Yol]”
olacaktır.
Buradaki formülü, Yol = Hız x Zaman ise şu şekilde de yazabiliriz:
TI = [(islanma1) . Zaman] + [(islanma2). Hız . Zaman]
dikkat ederseniz, formülde 2 adet Zaman var, ve bu zamanlar aynı. Yani 1 adamın, yağmur sırasındaki hareket süresini belirtiyor.
Çıkarımlar:
- Duran bir insanın, önden ıslanması 0 (sıfır) olur. Bu durumda toplam ıslanması sadece üstten olur ve zamanla doğru orantılıdır. Zaman arttıkça, ıslanma artar.
- Koşan bir insanın üstten ıslanması zamana bağlı olur. Bu durumda da toplam ıslanması yandan ve üstten olamaktadır.
En Etkili Faktör:
Görüldüğü gibi, varsayım 2 ve 3 ‘e göre ortak tek bir birim olan Zaman, toplam ıslanmayı direkt etkiler.
Burada, eğer bir insanın koşması ve yürümesinden bahsediyorsak zaman kesinlikle belirleyici etkendir. Belli bir yolu ne kadar çabuk alırsanız (yani koşarsanız) o kadar az ıslanırsınız. Eğer toplam ıslanmadan bahsediyorsak, burada durup bir düşünmek ve alanları da hesaba katmak gerekir. Yani toplam ıslanma alana ve zamana bağlı iken, kişinin ıslanması sadece zamana bağlıdır.
Sağlama:
Bakkala giderken yağmura yakalanmış bir gencin dramını konu alalım;
Bakkal – Ev arası = 200 metre
Yeşil Alan: 1 m2
Kırmızı Alan: 3 m2
Hız: 2 metre/saniye
TI = [(1m3/sn) . 100sn] + [(3m2). 200m] = 100m3 + 600m3 = 700m3
Şimdi hızımizı 10 metre/saniyeye çıkaralım.
TI = [(1m3/sn) . 20sn] + [(3m2). 200m] = 20m3 + 600m3 = 620m3
Sağlamamızı da yaptık.
Sonuç: Koşun!